TÓM TẮT LÝ THUYẾT
I. Một số yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp
| Yếu tố | Ảnh hưởng đến quang hợp |
| Ánh sáng | Cường độ ánh sáng tăng thì hiệu quả quang hợp sẽ tăng và ngược lại |
| Nước | Vừa là nguyên liệu của quang hợp, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng, mở khí khổng, liên quan đến sự trao đổi khí |
| Khí carbon dioxide | Khí carbon dioxide tăng thì hiệu quả quang hợp sẽ tăng nhưng nếu tăng cao quá cây sẽ chết, tăng thấp quá thì quá trình quang hợp sẽ không xảy ra |
| Nhiệt độ | Nhiệt độ phù hợp từ 25 độ C tới 35 độ C thuận lợi cho quá trình quang hợp, nếu quá thấp hoặc quá cao quá trình quang hợp sẽ giảm hoặc ngừng hẳn |
II. Vận dụng những hiểu biết về quang hợp trong việc trồng và bảo vệ cây xanh
Quang hợp ở cây xanh mang lại rất nhiều lợi ích cho môi trường tự nhiên và đời sống của con người như cung cấp chất hữu cơ cho mọi sinh vật; cân bằng, điểu hoà khí trong không khi,... Chính vì vậy, việc trồng, chăm sóc và bảo vệ cây xanh là rất quan trọng, cần được thực hiện thường xuyên và tuyên truyền rộng rãi tới mọi người.
- Chúng ta cần tích cực trồng và bảo vệ cây xanh bằng cách:
+ Tuyên truyền nâng cao ý thức của mọi người về vai trò to lớn của cây xanh đối với sự sống trên Trái Đất.
+ Thực hiện các hoạt động trồng cây, gây rừng.
+ Trồng cây đúng mùa vụ, phù hợp với các điều kiện thổ nhưỡng của từng vùng, bảo vệ cây giúp cây sinh trưởng nhanh và phát triển tốt để nâng cao năng suất cây trồng.
+ Nghiêm cấm và tích cực tố giác các hoạt động chặt phá cây, rừng bừa bãi.
CÂU HỎI SÁCH GIÁO KHOA
Mở đầu
Trả lời câu hỏi trang 104 SGK KHTN 7
Cây xanh có ý nghĩa rất lớn đối với sự sống trên Trái Đất. Vậy chúng ta cần trồng và bảo vệ cây xanh như thế nào? Những yếu tố nào ảnh hưởng đến quá trình quang hợp ở cây xanh?
Lời giải
- Chúng ta cần tích cực trồng và bảo vệ cây xanh bằng cách:
+ Tuyên truyền nâng cao ý thức của mọi người về vai trò to lớn của cây xanh đối với sự sống trên Trái Đất.
+ Thực hiện các hoạt động trồng cây, gây rừng.
+ Trồng cây đúng mùa vụ, phù hợp với các điều kiện thổ nhưỡng của từng vùng, bảo vệ cây giúp cây sinh trưởng nhanh và phát triển tốt để nâng cao năng suất cây trồng.
+ Nghiêm cấm và tích cực tố giác các hoạt động chặt phá cây, rừng bừa bãi.
- Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình quang hợp:
+ Ánh sáng
+ Nước
+ Khí carbon dioxide
+ Nhiệt độ
I. Một số yếu tố ảnh hưởng đến quang hợp
Trả lời câu hỏi trang 104 SGK KHTN 7
* Câu hỏi và bài tập:
Hãy kể tên những loài cây ưa bóng và ưa sáng khác mà em biết.
Lời giải
- Một số cây ưa bóng: lá lốt, ngải cứu, diếp cá, gừng, phong lan,…
- Một số cây ưa sáng: cây bàng, phượng, ổi, ngô, lúa,…
Trả lời câu hỏi trang 105 SGK KHTN 7
* Câu hỏi và bài tập:
Quan sát hình 23.2 và cho biết ảnh hưởng của nồng độ khí CO2 đến quang hợp có giống nhau ở các loài cây không? Giải thích.
Lời giải
Quan sát biểu đồ ta thấy rằng:
- Ở cùng nồng độ khí CO2 (%) cây bí đỏ có cường độ quang hợp cao hơn cây đậu.
Giải thích:
- Cây bí và cây đậu khác nhau về cấu tạo, cũng như mỗi loài cây lại có nhu cầu khác nhau về ánh sáng.
* Hoạt động
Câu 1. Đọc thông tin trong mục I, thảo luận nhóm và hoàn thành theo mẫu Bảng 23.1.
Bảng 23.1
| Yếu tố | Ảnh hưởng đến quang hợp |
| Ánh sáng | ? |
| Nước | ? |
| Khí carbon dioxide | ? |
| Nhiệt độ | ? |
Câu 2. Giải thích vì sao nên trồng cây đúng thời vụ và đảm bảo mật độ phù hợp.
Câu 3. Ở những khu công nghiệp hay nơi có nhiều nhà máy, nồng độ khí carbon dioxide thường tăng cao. Quang hợp của cây trồng tại đó bị ảnh hưởng như thế nào?
Câu 4. Vào những ngày nắng nóng hoặc trời rét đậm, người làm vườn thường che nắng hoặc chống rét (ủ ấm gốc) cho cây. Em hãy giải thích ý nghĩa của việc làm đó.
Lời giải
Câu 1.
Đọc thông tin trong mục I, thảo luận nhóm và hoàn thành theo mẫu Bảng 23.1.
Bảng 23.1
| Yếu tố | Ảnh hưởng đến quang hợp |
| Ánh sáng | Cường độ ánh sáng tăng thì hiệu quả quang hợp sẽ tăng và ngược lại |
| Nước | Vừa là nguyên liệu của quang hợp, vừa là yếu tố tham gia vào việc đóng, mở khí khổng, liên quan đến sự trao đổi khí |
| Khí carbon dioxide | Khí carbon dioxide tăng thì hiệu quả quang hợp sẽ tăng nhưng nếu tăng cao quá cây sẽ chết, tăng thấp quá thì quá trình quang hợp sẽ không xảy ra |
| Nhiệt độ | Nhiệt độ phù hợp từ 25 độ C tới 35 độ C thuận lợi cho quá trình quang hợp, nếu quá thấp hoặc quá cao quá trình quang hợp sẽ giảm hoặc ngừng hẳn |
Câu 2.
Nên trồng cây đúng thời vụ vì
- Mỗi loại cây thích nghi với một điều kiện quang hợp (thời vụ khác nhau); ở mỗi thời điểm trong năm sẽ có các điều kiện môi trường tác động khác nhau.
- trồng cây đúng thời vụ giúp cây phát triển tốt nhất, cho năng suất cao nhất.
Câu 3.
Ở những khu công nghiệp hay nơi có nhiều nhà máy, nồng độ khí carbon dioxide thường tăng cao. Quang hợp của cây trồng tại đó sẽ bị ảnh hưởng:
- Thông thường, hiệu quả quang hợp sẽ tăng khi nồng độ khí CO2 ngoài môi trường tăng và ngược lại.
- Nếu nồng độ khí CO2 tăng quá cao (khoảng 0,2%) sẽ làm cây chết vì ngộ độc, còn khi nồng độ quá thấp, quang hợp sẽ không xảy ra.
Câu 4.
Vào những ngày nắng nóng hoặc trời rét đậm, người làm vườn thường che nắng hoặc chống rét (ủ ấm gốc) cho cây. Việc làm đó nhằm mục đích giữ cho nhiệt độ xung quanh cây trồng không quá cao hoặc cây quá lạnh, quá trình quang hợp sẽ chậm hoặc có thể ngừng lại hẳn sẽ khiến cây chết
II. Vận dụng những hiểu biết về quang hợp trong việc trồng và bảo vệ cây xanh
Trả lời câu hỏi trang 106 SGK KHTN 7
* Câu hỏi và bài tập:
Câu 1. Trình bày biện pháp bảo vệ cây xanh trong trường học của em.
Câu 2. Tại sao ở các thành phố hoặc nơi đông dân cư sinh sống lại cần trồng nhiều cây xanh?
Lời giải
Câu 1.
Biện pháp bảo vệ cây xanh trong trường học:
- Trồng cây với khoảng cách phù hợp.
- Chăm sóc cây (tưới nước, bón phân,…) giúp cây quang hợp tốt, sinh trưởng và phát triển nhanh.
- Không bẻ cành, bứt lá bừa bãi, gây tổn thương đến cây.
Câu 2.
Ở các thành phố hoặc nơi đông dân cư sinh sống lại cần trồng nhiều cây xanh vì việc trồng nhiều cây xanh mang lại nhiều lại ích cho con người:
- Cây xanh quang hợp tạo ra oxygen giúp con người hô hấp tốt hơn.
- Tán cây xanh rộng giúp cản bụi bẩn, một số cây xanh có khả năng hấp thụ khí độc → tạo ra bầu không khí trong sạch, an toàn cho sức khỏe của con người.
- Cây xanh có quá trình thoát hơi nước giúp điều hòa nhiệt độ không khí → tạo sự thoáng mát, dễ chịu.
- Cây xanh giúp giảm ô nhiễm tiếng ồn.
- Cây xanh giúp làm đẹp không gian → giúp con người cảm thấy thư giãn.
